ตำนานพระพุทธบาทเวินปลา อ.ธาตุพนม จ.นครพนม

ตำนานพระพุทธบาทเวินปลา อ.ธาตุพนม จ.นครพนม

         พระพุทธบาทเวินปลา  เกิดขึ้นเมื่อครั้งพระสัมมาสัมพุทธเจ้า  ได้เสด็จมาที่ภูกำพร้า  อำเภอธาตุพนม  จังหวัดนครพนม  ได้เสด็จผ่านที่พระธาตุอิงฮังท่าแขกประเทศลาว  และได้เสด็จมาถึงบริเวณที่ตั้งพระพุทธบาทเวินปลา    พอเสด็จมาถึงบริเวณที่ตั้งรอยพระพุทธเวินปลา  พระองค์ได้แย้มพระโอษฐ์  พระอานนท์ทรงเห็นเช่นนั้นก็ทรงเกิดความสงสัย   จึงได้ตรัสถามพระสัมมาสัมพุทธเจ้าว่า  พระองค์ทรงแย้มพระโอฐด้วยเหตุใดพระพุทธเจ้าข้า  พระสัมมาสัมพุทธเจ้า  จึงตรัสตอบพระอานนท์ว่า  

         “...ตถาคตเห็นพญาปลาตัวหนึ่ง  พาบริวารมาถึงฝั่งน้ำที่นี้  และพญาปลาตัวนี้  เมื่อเป็นมนุษย์ได้บวชเป็นภิกษุในสำนักพระพุทธเจ้าองค์หนึ่ง ชื่อว่าพระกัสสปสัมมาสัมพุทธเจ้า  ได้นั่งเรือล่องตามลำแม่น้ำโขง  พอมาถึงที่ตั้งรอยพระพุทธบาทเวินปลา  เกิดอยากจะฉันน้ำขึ้นมา  แต่ไม่มีขันมาเพื่อที่จะตักฉัน   ก็เลยได้ไปเด็ดเอาใบไค้มาทำเป็นจอกตักน้ำฉัน  โดยไม่ได้แสดงอาบัติ   (ต้นไค้ที่เกิดตามริมฝั่งโขงมีอยู่ 2 ชนิด  ต้นไค้ธรรมดาใบเล็ก  ต้นไค้นุ่นใบใหญ่  กว้างประมาณ 10 เซนติเมตร  ยาวประมาณ 20 เซนติเมตร  เป็นไม้ทนน้ำที่ท่วมนาน ๆ ได้โดยไม่ตาย)  ด้วยผลกรรมตามที่กล่าวมานี้  เมื่อท่านได้มรณภาพไปแล้วจึงเกิดมาเป็นพญาปลาปากคำ  อยู่ในแม่น้ำที่นั้น  เมื่อมันได้เห็นรัศมีและได้ยินเสียง ฆ้อง กลอง แส่ง(ฉาบ)  จึงได้ออกมาจากที่อยู่  ด้วยเหตุว่า  มันเคยได้เห็นรูปารมณ์  และได้ยินสัททารมณ์อันดีมาแต่เมื่อก่อน  จึงได้รู้สัพพสัญญานั้นๆ  และพญาปลาตัวนี้จักมีอายุยืน  ตลอดถึงพระอริยเมตไตรยโพธิสัตว์  ลงมาตรัสเป็นพระพุทธเจ้า  จึงจักได้จุติจากชาติอันเป็นปลามาเกิดเป็นมนุษย์  แล้วออกบวชเป็นภิกษุในสำนักพระพุทธเจ้าพระองค์นั้น...”

         เมื่อพญาปลาตัวนั้น  ได้ยินพระพุทธพยากรณ์อันนี้ก็ชื่นชมยินดียิ่งนัก  จึงมาคำนึงนึกแต่ในใจว่า  อยากจะได้ยังรอยพระบาทของพระศาสดาไว้เป็นที่สักการะ  พระพุทธองค์ทรงทราบจึงทรงพระเมตตา  อธิษฐานรอยพระบาทไว้ที่โหง่น(ก้อน)หินในน้ำที่นั้น  คนทั้งหลายจึงเรียกที่นั้นว่าพระบาทเวินปลามาเท่ากาลบัดนี้

(ความเดิมจากตำนานอุรังคธาตุ)

         รอยพระพุทธบาทเวินปลาประดิษฐานอยู่บนโง่นหิน     ตั้งอยู่ในกลางลำแม่น้ำโขง  ซึ่งเป็นวังน้ำวน  ชาวบ้านจึงเรียกกันทั่วไปว่า  “เวิน”   เป็นที่อยู่ของพญาปลาปากคำ    รอยพระพุทธบาทเวินปลาแห่งนี้จึงได้ชื่อว่า  "รอยพระพุทธบาทเวินปลา"

         พระพุทธบาท ก็คือ รอยฝ่าพระบาทของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า  เวินก็คือ  ตั้งอยู่ในวังน้ำวน  ชาวบ้านก็เลยต่อชื่อว่า  “เวินปลา”   ต่อท้ายก็เพราะพญาปลาปากคำ  เป็นผู้ขอซึ่งรอยพระพุทธบาทและเป็นผู้รักษา  

         รอยพระพุทธบาทแห่งนี้ตั้งอยู่ในโง่นหินกลางลำน้ำโขงซึ่งเป็นเวิน     ห่างจากฝั่งประมาณ  100  เมตร   ไกลจากวัดพระบาทเวินปลา   200  เมตร  ผู้ที่มีความประสงค์ที่จะไปกราบนมัสการรอย    พระพุทธบาทเวินปลา  จะต้องนั่งเรือไปจึงจะไปได้และจะต้องไปในช่วงฤดูน้ำลด  ระหว่างเดือนมกราคม  ไปสิ้นสุดในระหว่างเดือนพฤษภาคม  หลังจากนี้ไปน้ำก็จะท่วมขึ้น  หรือไม่ก็จะมาช่วงที่มีเทศกาลงานนมัสการรอยพระพุทธบาทเวินปลา  และจะมีการสรงน้ำรอยพระพุทธบาท  ซึ่งจะตรงกับวันสงกรานต์ผู้คนจะหลั่งไหลมาเที่ยว  และในวันสงกรานต์ทางวัดพระบาทเวินปลาก็จะมีการจัดงานประเพณีการดน้ำดำหัวกันเป็นประจำทุกปี  ซึ่งเป็นที่สนุกสนานกันมากในช่วงจัดงานนมัสการรอยพระพุทธบาทเวินปลา  จะจัดตรงกับวันสงกรานต์ของทุกปี  เพื่อเป็นการอำนวยความสะดวกให้กับศรัทธาญาติโยมและนักท่องเที่ยว  ทางคณะกรรมการจัดงานจึงได้จัดสร้างสะพานข้ามจากฝั่งแม่น้ำโขง   ท่าวัดไปจนถึงรอยพระพุทธบาทเวินปลา

ข้อมูลจาก wunjun.com และ khongriverso.com